NAMAZDA ELLERI KALDIRMA RISALESI
IMAM
BUHARI
TERCEME:
HARUN
YILDIRIM
BISMILLAHIRRAHMANIRRAHIM
Bize seyh, imam, allame, hafiz,
mutğin, selefin takipcisi Zeynuddin Ebul-Fadl Abdurrahim b. el-Huseyn b.
el-Iraki ve seyh, imam, hafiz Nuruddin Ali b. Ebi Bekr el-Heysemi o ikisine
kiraatle (okumayla), O ikisi soyle dedi:Bize es-seyhatu, es-Salihatu Ummu
Muhammed sittul-Arab (Arabin kadini) bintu Muhammed b. Ali b. Ahmed b.
Abdulvahid b. el-Buhari bildirdi:O soyle dedi:Bize dedem es-seyh Fahruddin b.
el-Buhari kiraeten (okumayla), ben hazirken ve rivayet ettiğine icazeten
(izinli), haber verdi.O soyle dedi:Bize Ebu Hafs Umer b. Muhammed b. Ma’mer b.
Taberzed ondan simaen (isitmeyle) haber verdi.Bize Ebu Galip Ahmed b. el-Hasen
b. el-Benna haber verdi.Bize Ebul-Huseyn Muhammed b. Ahmed b. Hasnun en-Nersi
haber verdi.Bize Ebu Nasr Muhammed b. Ahmed b. Musa el-Melahimi haber
verdi.Bize Ebu Ishak Muhammed b. Ishak b. Mahmud el-Hazai haber verdi. O soyle
dedi: Bize imam Ebu Abdillah Muhammed b. Ismail b. Ibrahim el-Buhari haber
verdi.O soyle dedi:
1. Namazda,rukuya
giderken ve rukudan kalkarken elleri kaldırmayi inkar edene, arap olmayanlara
(aceme) durumu anlasilmaz hale getirene, kendisini ilgilendirmeyeni ustune
alarak, Allah Resulu (s.a.v)’in, ashabinin ve tabiinin yaptikları ve
soyledikleri ve bununla alakali rivayetler ve yalanda birlesmeleri mumkun
olmayan kimselerin birbirlerinden
rivayet ettikleri sahih haberlere tabi olan selef alimler olduğu halde,
beyinlerine ve kemiklerine kadar islemis bidatları, goguslerindeki kinleri ve
kalplerinin tiksinti ile sikismasi sonucu, kibirlenerek peygamberlerin
sunnetine ve onu yasayan sunnet ehline dusmanlik gosterene, dinde samimi olan
acemi bu batil uzere, cevrelerine toplayarak gururlananlara reddiyedir.
2. Nebi
sallallahu aleyhi ve sellem soyle dedi: “Ummetimden bir topluluk hak uzere daim
olur. Onlara ne terk edenler ne de muhalefet edenler zarar veremezler.” Bu
Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve sellem ‘in sunnetlerinin hepsinde, olulere
hayati vermek icin, doğru bir niyyet uzere iradeden (istemekten) ve tesvikten
sonra, onda bazi taksir (kisaltma-ihmalkarlik) de olsa, insanların uzerine
takdir edilerek, Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve sellem’de ki en guzel ornek
icin, onları ayaga kaldırmak icin, Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve sellem’in
fiillerinden kesin kararsiz, hatta Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve sellem’in
emrettiği isi veya nehyettiğinin terkini azmetse bile, bunu yapsa bile, bu
ebediyen gecerlidir.Zira Allah azze ve celle kukuna emretmis ve O’na taati farzkılmis
ve O’na ittibayi vacibkılmistir.Onların Allah Rasulu sallallahu aleyhi ve
sellem’e ittibasini ve taatini kendisine itaatkıldi.Guc, kuvvet ve azamet
sahibi olan Allah soyle buyuruyor:”Rasul size neyi vermisse onu alin.Size neyi
de nehyetmisse ondan da skinin."”(Hasr Suresi:7).
3.
Allah
(azze ve celle
4. Allah
(azze ve celle
5. “Allahin
emrine muhalefet edenler,baslarına bir belanin gelmesinden yahut aci bir azaba
ugramaktan sakinsinlar.”(Nur Suresi: 63)
6. “Allahi
cokca zikredenler, Allahi ve kiyamet gununu arzu edenler,sizin icin Allah
Rasulunde en guzel ornekler vardir.”(Ahzab Suresi: 21)
7. Allah
oyle bir kula rahmet etmistir ki, o kul Allah Rasulu (sa)e ittiba icin
Allah’dan yardim istemistir.O’nun sozlerini tam olarak anlatmak icin (teblig
icin) ve Allahu tealaya nefsinin serrinden O’na siğinmistir.
“Kim benim hidayetime uyarsa, ne sapıtır
ne de bedbaht olur” (Taha Suresi:123)
Allahu Teala’nin bu sözü icin O’nun
hidayetini aralar.
8. Bize
Ismail b. Uveys haber verdi. Bana Abdurrahman b. Ebiz-Zinad, Musa b. Ukbe’den,
O’da Abdullah b.el-Fadl el-HAsımi’den, O’da Abdurrahman b. Hurmuz el E’rac’
dan, O’da Ubeydullah b. Ebi Rafi’, Ali b. Ebi Talib’den bildirdi. Muhakkak ki
Allah Rasulu (s.a.v) namaz icin tekbir getirdiğinde ellerini omuz hizasina kaldırırdı,
ruku etmek istediğinde ve kafasını rukudan kaldırdıığında ve iki rekattan sonra
ayaga kalktığında (birinci tesehhudden) aynini yapardi.
(Ahmed
musnedinde (717) Ibn Huzeyme (1:294) Ebu Davud (744) Tirmizi (3423)Ibnu
Mace(864) Tahavi: “Serhi Meanil- Esar”da(3:137)Darekutni
(1:287)Beyhaki Suneninde (2:74) ve Ma’rifetis-Sunende (2:414) hepside
Ebiz-Zinad tariki ile
9. Buhari
dedi ki: Ve yine Nebi (s.a.v)’in ashabindan 17 kisiden rivayet olunmustur ki;
muhakkak ki onlar, rukuya giderlerken ellerini kaldıriyorlardi . Bunlar :Ebu
Katade el- _Ensari, Ebu Useyd es- Saidi el- Bedri, Muhammed b. Mesleme
el-Bedri, Sehl b. Said es- Saidi, Abdullah bin Umer b. el- Hattab, Abdullah b.
Abbas b. Abdulmuttalip el-HAsımi, Allah Rasulu (s.a.v)’in hadimi (hizmetkari)
Enes bin Malik, Ebu Hureyre ed-Devsi, Abdullah bin Amr b. As, Abdullah b. ez-
Zubeyr b. el Avvam el-Kuresi, Vail b. Hucr el- Hadrami, Malik b.el-Huveyris,
Ebu Musa el-Esari, Ebu Humeyd es- Saidi, Ali b. Ebi Talib, Ummud- Derda,Allah
hepsinden razi olsun.
[Ayni (rahimehullah) Buhari (rahimehullah)’in bu sözünu ”Umde”de
nakletmistir.(5-272) Ve orada on dokuz
kisi zikretmistir.
10. Hasen
ve Humeyd b. Hilal dedi ki; Allah Rasulu (s.a.v)’ in ashabi (namazda) ellerini
kaldıriyorlardi.
11. Nebi
(s.a.v)’ in ashabindan hic kimse bunun disinda olmamistir.Ve hiç bir ilim ehli
katinda Nebi (s.a.v)’ in namazda el kaldırmadıgi sabit olmamistir.
12. Yine
Nebi (s.a.v)’ in ashabinin bir cogundan
biraz once vasfedilenler rivayet olunmustur.
13.
Ve
yine Mekke alimlerinin bir coğundan, Hicaz, Irak , Şam, Basra , Yemen
14. Yine
Ummu d- Derda’dan ellerini kaldırdıığı
rivayet olunmustur.
15. Abdullah
b. el- Mubarek ve onun ashabi namazda ellerini kaldırırırlardı.Ali b. Hasen,
Abdullah b. Usman, Yahya, Buhara ehlinin muhaddisleri, onlardan Isa b. Musa,
Ka’b b. Said, Muhammed b. Selam, Abdullah b. Muhammed el- Mesnedi ve burada sayılmayanlar
bunlardandır.
16. Abdullah
b. ez Zubeyr, Ali b. Abdullah, Yahya b. Main, Ahmed b. Hanbel, Ishak b.
Ibrahim, bu alimler soylenilen hadisleri Allah Rasulu (s.a.v)’den isbat
ediyorlar ve hak olarak rivayet ediyorlar. Bu isimler zamanlarının ilim ehli
olan alimleridir.
17.Yine
Abdullah b. Umer b. el-Hattab`dan rivayet olunmustur.
18 .Ali
b. Abdullah bize haber verdi. Bana Sufyan bildirdi.Ez-Zubeyr, Salim b.
Abdullah’dan O’da babasından bana bildirdi.Dediki:Nebi (s.a.v)’i tekbir
getirirken,ruku ederken ve rukudan kafasını kaldırirken ellerini kaldırdığını gördüm.Bunu
iki secde arasinda yapmiyordu.
19. Ali
b. Abdullah (zamaninin en alimi idi) dedi ki: Zuhri, Salim’den O’da babasından
bildirdiğine göre; namazda elleri kaldırmak muslumanlar uzerine haktir.
20. Bize
Musedded bildirdi.Bize Yahya b. Said bildirdi.Bize Abdulhamid b. Ca’fer
bildirdi.Bize Muhammed b. Amr bildirdi ve dedi ki:Allah Rasulu (s.a.v)’ in on sahabesinden Ebu Humeyd’e sahitlik
ettim.Onlardan biri olan Ebu Katade b. Rabiy soyle diyordu: “Ben Allah Rasulu (s.a.v)’in
namazını en iyi bilenizim.Dediler ki: Nasil?Allah’a yemin olsun ki O’na sohbet
olarak (arkadas olarak ) ne sen bizden daha oncesin, ne de bizden O’na daha cok
tabi olmaktasın?Dedi ki:Bilakis O’nu gözlemledim (seyrettim).Dediler ki:Soyle o
zaman.Dedi ki:Namaza durduğun zaman, ruku ettiğinde, rukudan kafasını kaldırdıığında
ve iki rekattan sonra (birinci tesehhud) ellerini kaldırırdı.
[Ibnu Ebi Seybe Musannef’inde (1/225) Ebu
Davud (730) Tirmizi (304) Ibnu Mace (862) Darimi (136300 Ibnul-Carud(192-193)
Tahavi “Serhu Meanil-Esar “da (1-195) Ibnu Huzeyme(1-297)Ibnu Hibban
(1865-1867-1876)
21. Buhari
rahimehullah dedi ki:Ebu Asım’a, Abdulhamid b. Ca’fer hadisini sordum tanıdı
(tasdikledi).
[Ebu Asım Buharinin rahimehullah en buyuk seyhlerinden bir tanesidir,]
22. Bana Abdullah b. Muhammed bildirdi.O’ndan Abdulhamid b. Cafer bize
bildirdi.Bize Muhammed b. Amr b. Ata bildirdi.Dedi ki: Ebu Huney’de sahitlik
ettim Allah Resulu (s.a.v)’in on sahabesinden biri olan Ebu Katade b. Ribiy
dedi ki: Ben Allah Rasulu (s.a.v)’in namazını sizden en iyi bilenizim. Aynini
zikretti Hepsi doğru soyledin dediler.
23. Bize Abdullah b. Muhammed haber
verdi. Bize Abdulmelik b. Amr bildirdi. Fuleyh b. Suleyman bildirdi. Bana Abbas
b. Sehl bildirdi ve dedi ki: Ebu Humeyd, Ebu Useyd, Sehl b. Sa’d ve Muhammed b.
Mesleme bir araya geldiler ve Allah Rasulu (s.a.v)’in namazını zikrettiler. Ebu
Humeyd dedi ki: Ben icinizde Allah Resulu (s.a.v)’in namazını en iyi
bileninizim. Kalktı, tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı,ruku icin tekbir
getirdiğinde ellerini kaldırdıı sonra ruku etti ve ellerini dizlerinin uzerine
koydu.
24. Bize Ubeyd b. Yeis bildirdi. Bize Yunus b. Bukeyr bildirdi.Bize Ibnu Ishak
el-Abbas b. Sehl es-Saidi’den haber verdi ve dedi ki: Carsida Ebu Katade, Ebu
Useyd ve Ebu Humeyd ile birlikte idim ve hepside diyorlardi ki:Ben Allah Rasulu
(s.a.v)’in namazını en iyi bileninizim. Onlardan birisi icin dendi ki: Namazkıl.
Tekbir getirdi sonra okudu, sonra tekbir
getirdi ve ellerini kaldırdıı.Dediler ki:Allah Rssulu (s.a.v)’in namazına
isabet ettin.
25. Bize Ebul-Velid Hisam b. Abdulmelik ve Suleyman b. Harb bildirdi ve dediler
ki: Bize Şu’be, Katede’den, O’ da Nasr b. Asım’dan, O’da Malik b.
el-Huveyris’den haber verdi dedi ki: Allah Rasulu (s.a.v) tekbir getirdiğinde,
ruku ettiğinde ve rukudan kafasını kaldırdığında ellerini kaldırırdı.
26. Bize Muhammed b. Abdullah b. Havs bildirdi. Bize Abdulvahhab bildirdi. Bize
Humeyd, Enes (r.a)’dan bildirdi ve dedi ki: Allah Rasulu (s.a.v) rukuya
giderken ellerini kaldırırdı.
27. Bize Ismail b. Ebu Uveys bildirdi. Bize Ibnu Ebiz-Zinad, Musa b. Ukbe’den,
O da Abdullah b. Fadl’dan, O’da Abdurrahman b. Hurmuz el- E’rac’dan, O’da
Ubeydullah b. Ebi Rafi’den, O da Ali b. Ebi Talib (r.a)’dan bildirdi ve dedi
ki: Allah Rasulu (s.a.v) farz namaz icin kalktığıi zaman, tekbir getirdiğinde,
ruku etmek istediğinde, rukudan kafasını kaldırdıığında (rukudan doğrulduğunda)
ellerini omuzları hizasina kadar kaldırırdı.Namazında ayakta iken ellerini kaldırmazdı.Iki
secdeden sonra ayaga kalkarken (birinci tesehhudden sonra) tekbir getirdiğinde
ellerini kaldırırdı.
28. Bize Ebu Nuaym el-Fadl b.Dukeyn bildirdi. Bize Kays b. Suleym el Anberiy
bildirdi ve dedi ki: Algame b. Vail b. Hucr’u işittim.O soyle dedi:Bana babam
bildirdi ve dedi ki: Allah Rasulu (s.a.v) ile beraber namaz kıldım. Namazını açtığında
tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı.Rukuya giderken ve rukudan kalkarken yine
ellerini kaldırdıı.
29. Buhari (rahimehullah) dedi ki :Ebu Bekr en-Nuhasli, Asım b. Kuleyb’den,
O’da babasından rivayet etti. Ali (r.a) birinci tekbirde ellerini kaldırdıı.
Baskada yapmadı.
30.Kuleyb
hadisi ellerin kaldırılmasını savunmamasıyla birlikte Ubeydullah hadisi daha sahihtir.
Buradaki sahid Ubeydullah hadisidir.
30. Iki kisi, bir muhaddisden (hadisciden) rivayet etseler ve o ikisinden biri dese
ki: Onu yaparken gördüm. Digeri de dese ki: Yaparken görmedim. Onu yaparken gördüm
diyen sahid olandır. Yapmadı diyenin sözü ise sahid degildir, çünkü o fiili yaptığını
savunmaz.
31. Abdullah b. ez-Zubeyr’in soyledigi gibi iki sahid vardir ki o ikisi bir şahsın
digerine onun rızası ile bin dirhem verdiğine sahidlik ederler. Baskaları ise
bunun rızasız olduğuna sahidlik ederler. Bu olayda onun rızasıyla verdiğine
dair sahidlik eden, o iki sahidin sözüyle hukmedilir.Bilal (r.a) dedi ki:Allah
Rasulu (s.a.v)’in Kabe’de namaz kıldığını gördüm.El-Fadl b. Abbas ise namaz
Kılmadığını soylemistir.Insanlar Bilal’in sözünu aldılar.Çünkü O (r.a) bu olaya
sahitlik etmistir.Kılmadı diyenin sözüne ise iltifat etmediler.
32. Abdurrahman b . Mehdiy dedi ki: Es-Sevri’ye, en-Nuhesli’nin Asım
b.Kuleyb’den rivayet ettiği hadisi
zikrettim, inkar etti.
33.Bize
Abdullah b. Yusuf bildirdi.Bize Malik, Ibnu Sihab’dan, O’da babasından bize
bildirdi: Allah Rasulu (s.a.v) namazını açtığında (ihram tekbirinde) ruku icin
tekbir getirdiğinde, rukudan doğrulduğunda ellerini omuzları hizasina kadar kaldırdıı.Bunu
secdelerinde yapmazdı.
34.Bize Eyyub
b. Suleyman haber verdi.Bize Ebu Bekr b. Ebi Uveys, Suleyman b. Bilal’den, O’da
el-Ala’dan bildirdi.O, Salim b. Abdullah’ ı işitti.O’nun babası secdeden
kalkarken ve kalkmak istediğinde ellerini kaldırırdı.
[(Bunun manası
rukudan kalktığında,secdeden degil.Ikinci cumlenin manası ise tesehhudden kalktıktan
sonradır)]
35.Bize Abdullah b. Salih bildirdi.Bize
el-Leys bildirdi.Bana Nafi haber verdi.Abdullah b. Umer namaza basladığında,
ruku ettiğinde, rukudan doğrulduğunda ve iki secdeden kalktığında (birinci
tesehhudden sonra) tekbir getirir ve ellerini kaldırırdı.
36.Bize el-Humeydi bildirdi.Bize
el-Velid b. Muslim bildirdi ve dedi ki:Zeyd b. Vagid’I, Nafi’den bahsederken
duydum.Ibnu Umer (r.a) bir adamın, ruku ederken ve rukudan sonra ellerini kaldırmadığını
görürse onu taslardı.
37.Buhari (rahimehullah) dedi ki:Ebu
Bekr b. Ayyas, Husayn’dan, O’da Mucahid’den rivayet olunur ki: Muhakkak ki O,
Ibnu Umer’i birinci tekbirden baska ellerini kaldırdıığıni görmedi.
Ilim ehlinden rivayet olunmustur ki muhakkakki O, Ibnu Umer’den bir sey
ezberlememistir.Ancak Ibnu Umer yanilmistir.Tipki birinin namazın bir seyinde
yanildigi gibi.Aynen Umer (r.a)’nun namazda okumayi unuttuğuna benzer.Yine
Muhammed (s.a.v)’in ashabinin namazda bazen ikinci ve ucuncu rekatta selam
verip yanildikları gibi.Ibnu Umer (r.a)’nun namazda ellerini kaldırmayani tasladığını
görmez misin?Nasil olurda Ibnu Umer kendisinden gayrisina emrettiği bir seyi
kendisi terkeder? Muhakkak ki O, Nebi (s.a.v)’i o fiili yaparken görmustur
38.Buhari (rahimehullah) dedi ki:Yahya
b. Mai’n dedi ki:Ebu Bekr’in, Husayn’dan rivayet ettiği hadisde, muhakkak ki O
vehmetmistir.Onun asli yoktur.
39.Bize Muhammed b. Yusuf bildirdi.Bize
Abdule’la b. Mushir bildirdi.Bize Abdullah b. el-A’la b.Zubr bildirdi.Bize Amr
b. el-Muhacir bildirdi ve dedi ki:Abdullah b. Amr, benden Umer b. Abdulaziz’in yanina girmek icin izin
istememi taleb etti.O’nun yanina girmesi icin izin istedim.O’nun kardesini celd
eden (sopalayan) dedi ki:Biz bunu, O’nu edeplendirmek icin yapiyoruz.Ve biz o
zaman delikanlilar idik.O’na izin verilmedi.
[Ibnu Abdilber “Temhid” adli eserinde soyle dedi (9-219) :Umer b. Abdulaziz dedi ki:”Biz Medinede namazda ellerini kaldırmayanları
edeplendiriyorduk”]
40.Buhari (rh) dedi ki: Zaide (Ibnu
Kudame es-Sekafi Ebus-Salt el-Kufi) selefi ornek alarak,ehli sunnetten
baskasina konusmazdı.
41.Belh ehlinden murcie olan bir
topluluk, Sam’da bulunan Muhammed b. Yusuf’a geldiler. Muhammed onların
katindan cikartilmalarıni istedi.Ta ki
bundan (murcielikten) tevbe etsinler. Onlarda tevbe ettiler ve geri
donduler.
[Muhammed b. Yusuf, Buhari(rahimehullah)’in
seyhlerinden birisidir.]
42. Muhakkak ki biz baska ilim ehlini,
hilaf ehlini tovbeye davet ettiklerini gördük.Ya tevbe ederler di, aksi
takdirde meclislerinden onları cikartirlardi.
43. Abdullah b. ez-Zubeyr, Suleyman b.
Harb’le Mekke kadisi iken rey ehlini hecr etmesi (mani olmasi ) icin konustu.Suleyman onlara mani oldu. Ta ki
Suleyman oradan cikincaya kadar hicbir rey ehli fetva vermeye cesaret edemedi.
[Abdullah ve Suleyman, ikiside Buhari
(rahimehullah)’ in seyhlerindendir.]
44. Bize Muhammed b. Ismail bildirdi.
Bize Serik, Leys’den, O’da Ata’ dan bildirdi. Dedi ki: Ibnu Abbas’I,
ibnuz-Zubeyr’I, Ebu Said’i ve Cabir’i namazı
actiklarında (iftitah tekbirinde) ve ruku ettiklerinde ellerini kaldırirken gördüm.
45.Bize Muhammed b. es-Salt bildirdi.
Bize Ebu Sihab Abdurabbihi Muhammed b. Ishak’dan, O’da Abdurrahman el- Erac’dan
oda Ebu Hureyre’den bildirdi. Muhakkakki O, tekbir getirdiğinde (iftitah
tekbirinde) ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırırdı.
46. Bize Musedded bildirdi.Bize
Abdulvahid b. Ziyad, Asım b. el-Ehval’dan bildirdi.Dedi ki:Enes b. Malik (r.a)’yu namazını acarken
tekbir esnasinda , her ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırirken
gördüm.
47.Bize Musedded bildirdi.Bize Huseym ,
Ebu Hamza’dan bildirdi ve dedi ki:Ibnu Abbas’i tekbir getirdiğinde (iftitah
tekbiri) ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırirken gördüm.
48.Bize Suleyman b. Harb bildirdi.Bize
Yezid b. Ibrahim, Kays b. Sa’d’dan, O’da Ata’dan bildirdi:Dedi ki: Ebu Hureyre (r.a)
ile birlikte namazkıldım.Iftitah tekbirinde ve ruku ettiğinde ellerini kaldıriyordu.
49.Bize Musedded bildirdi.Bize Halid
bildirdi.Bize Husayn, Amr b. Murra’dan bildirdi.Dedi ki:Hadramevt mescidine
girdim.Alkame b. Vail babasından konusuyordu.Dedi ki: Nebi (s.a.v) rukudan once
ve sonra ellerini kaldıriyordu.
50.Bize Hattab b. Usman, Ismail’den,
O’da Abdurabbihi b. Suleyman b. Umeyr’den bildirdi.Dedi ki:Ummud-Derda’yi namazkılarken
gördüm.Namazda ellerini omuzları hizasina kadar kaldıriyordu.
51.Bize Muhammed b. Mukatil
bildirdi.Bize Abdullah b. el-Mubarek bildirdi.Bize Ismail haber verdi.Bana
Abdurabbihi b.Suleyman b. Umeyr bildirdi.Dedi ki:Ummud-Derda’yi namazda, iftitah tekbirinde ve ruku ettiğinde ellerini
omuzları hizasina kadar kaldırirken gördüm.”Semiallahulimenhamideh”dediğinde
ellerini kaldırdıı ve “Rabbenavelekelhamd”dedi.
52.Buhari (rahimehullah) dedi ki:Nebi (s.a.v)’in
ashabinin bazi kadinları; onlar namazda ellerini kaldırdııklarında bunlardan
cok daha iyi biliyorlardi.
53. Bize Ishak b. Ibrahim el-Hanzali
bildirdi.Bize Muhammed b. Fudayl, Asım b. Kuleyb’den, O’da Muharib b.Desar’dan
bildirdi.Dedi ki:Ibnu Umer’i rukuda ellerini kaldırirken gördüm.O’na bunu
sordum.Dedi ki:Rasulullah (s.a.v) iki rekattan kalktığında (birinci tesehhudden
sonra) tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı.
54. Bize Muslim b. Ibrahim
bildirdi.Bize Su’be bildirdi.Bize Asım b. Kuleyb, babasından, O’da Vail b. Hucr
el-Hadrami (rahimehullah)’dan bildirdi.Muhakkak ki O, Allah Rasulu (s.a.v) ile
beraber namazkıldi. Tekbir getirdiğinde ve ruku etmek istediğinde ellerini kaldırırdı.
55. Buhari (rahimehullah) dedi ki:Umer
b.el-Hattab, Nebi (s.a.v)’den;
56.Cabir b. Abdullah, Nebi (s.a.v)’den;
57.Ebu Hureyre, Nebi (s.a.v)’den;
58.Ubeyd b. Umeyr, babasından , O’da
Nebi (s.a.v)’den;
59.Ibnu Abbas, Nebi (s.a.v)’den;
60.Ebu Musa, Nebi (s.a.v)’den rivayet
olunur ki Peygamberimiz (s.a.v), ruku ederken ve rukudan doğrulurken ellerini kaldırırdı.
61Buhari (rahimehullah) dedi ki:Anlayan
icin zikrettiklerimiz yeterlidir insaallahu teala.
[Buhari (rahimehullah) sanki burada baska hadislere de isaret
etmektedir.Namazda elleri kaldırma hakkindaki rivayetlerde 26 sahabe ismi zikredilmistir.]
62.Bize Muhammed b. Mukatil
bildirdi.Bize Abdullah, Ibnu Cureyc’den (okuyarak) bildirdi.Dedi ki:O,
Tavus’un, namazda elleri kaldırma hakkinda sorulduğunu işitti.Dedi ki:
Abdullah’I, Abdullah’i ve Abdullah’i ellerini kaldırirken gördüm.Abdullah
b.Umer, Abdullah b. Abbas ve Abdullah b. ez-Zubeyr.Taus dedi ki:Birinci
tekbirde eller, diger tekbirlere nazaran
daha yuksege kaldırılir.A’ta’ya dedim ki:Birinci tekbirde eller diger tekbirlere nazaran daha yuksege kaldırılir;
bu soz size ulasti mi (bildirildi mi)?Dedi ki:Hayir.
63.Buhari (rahimehullah) dedi
ki:Mucahid’in, Ibnu Umer’in ellerini kaldırmadıgi hadisi tahakkuk etse
bile;Taus, Salim, Nafi’, Muharib b. Dessar, Ibnuz-Zubeyr hadislerinde O’nu
ellerini kaldırirken görmeleri daha evladır.Çünkü Ibnu Umer’in Allah Rasulu (s.a.v)’den
hadisi,ehli ilmin, Mekke, Medine, Yemen ve Irak ehlinin “ellerini kaldırdıı”rivayetine
muhalefet etmez.
64. Hatta Museddid bana bildirdi ve
dedi ki:Bize Yezid b. Zurey’, Said’den, O’da Katade’den, O’da el-Hasen’den bildirdi
ve dedi ki:Nebi (s.a.v)’in ashabi ruku ettiklerinde ve rukudan doğrulduklarında,
ellerini sanki bir pervane gibi kaldıriyorlardi.
65. Bize Musa b. Ismail bildirdi.Bize
Ebu Hilal, Humeyd b. Hilal’den bildirdi.Dedi ki:Nebi (s.a.v)’in ashabi namazkılarlarken,
elleri kulaklarının onunde sanki bir pervane gibi olurdu.
66. Buhari (rahimehullah) dedi
ki:El-Hasen ve Humeyd b. Hilal, Nebi (s.a.v)’in ashabindan hicbirini bundan
istisna etmediler.
67. Bize Muhammed b. Mukatil
bildirdi.Bize Abdullah haber verdi.Bize Zaide b. Kudame haber verdi.Bize Asım
b. Kuleyb el-Curmi bildirdi.Vail b. Hucr O’na haber verdi.Dedi ki:Allah Rasulu (s.a.v)
in nasil namazkıldiğina bakacagim, dedim.Dedi ki:O’nu (s.a.v) izledim.Kalktı,
tekbir getirdiğinde, ruku etmek istediğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırdıı.Bir
muddet sonra onlara reddiye vermek icin geri geldim.Hacimli ve cussseli
elbiselerinin altindan elleri hareket ediyordu.
68. Buhari (rahimehullah) dedi ki:Vail,
Nebi (s.a.v)’in ashabindan, O’nunla namazkılan hic kimseyi, O’nun ellerini kaldırmadığını mustesnaKılmadı.
[Yani Nebi (s.a.v) ile beraber namazkılan her sahabi, O’nun (s.a.v)
namazda ellerini kaldırdığını haber vermistir]
69. Buhari (rahimehullah) dedi
ki:Sufyan’dan, O’da Asım b. Kuleyb’den, O’da Abdurrahman b. el-Esved’den, O’da
Algame’den rivayet olunur ki:O soyle dedi:Ibnu Mesud dedi ki:Size Allah Rasulu (s.a.v)’in
namazınıkılayim mi? Namazkıldi ve bir kereden baska ellerini kaldırmadı.
[Nesai (2-195). Ebu Davud (748).Tirmizi (1-220)]
70. Ahmed b. Hanbel, Yahya b. Adem’den
dedi ki:Abdullah b. Idris’in Asım’dan, O’nunda Kuleyb’den kitabina baktim.Orada
“sonra tekrar donmedi” ibaresi yoktu.
71. Bu en sahih olanidir. Çünkü kitab,
ilim ehli katinda daha cok korunmustur. Çünkü bir adam, belki birseyle konusur,
sonra kitaba doner, o konustuğu kitabda olduğu gibidir.
72. Bize el-Hasen b. er-Rabi bildirdi.
Bize Ibnu Idris, Asım b. Kuleyb’den, O’da Abdurrahman b. el-Esved’den bildirdi.
Bize Alkame bildirdi. Abdullah (r.a) dedi ki: Bize Allah Rasulu (s.a.v) namazı
ogretti. Namaz icin kalktı, tekbir
getirdi ve ellerini kaldırdıı. Sonra ruku etti ve ellerini ust uste iki dizinin
arasina koydu . Bu olay Sad’e bildirildi ve dedi ki: Kardesim doğru soyledi.Biz
bunu Islamin basinda yapardik. Sonra bununla emrolunduk.
73. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Bu
nazar ehli katinda Abdullah b. Mesud hadisinden mahfuzdur.
74. Bize el-Humeydi bildirdi.Bize
Sufyan, Yezid b. Ebu Ziyad’dan bildirdi.Iste burada Ibnu Ebi Leyla’dan , O’da
el-Bera’dan bildirdi.Muhakkak ki Nebi (s.a.v) tekbir getirdiğinde ellerini kaldıriyordu.
Sufyan dedi ki:Seyh tekbir getirdiğinde ona ogretin ki:”Sonra donmedi”
[Ve dedi ki :Sonra donmedi.]
[Yezid b. Ebu Ziyad’in elleri kaldırmada
soyledigi “sonra donmedi” sözü sahih degildir.(Ahmed b. Amr el- Bezzar’in sözü.)Ibnu
Abdilber’de zayifladi ve dedi ki:”Namazda birinci tekbirden baska ellerini kaldırmadı”
sözünu kim soylerse bu, ehli hadisin cemisinin katinda hatadır.[(“Temhid”(9-220)]]
75. Buhari (rahimehullah) dedi ki:Ve
yine el-Hafiz, Yezid b. Ebu Ziyad’dan onu, eskiden isitenlerden es-Sevri, Şu’be
ve Zuheyr’in “sonra donmedi”ibaresinin olmadığını rivayet
etmistir.
76. Bize Muhammed b. Yusuf bildirdi.
Bize Sufyan Yezid b. Ebi Ziyad’dan , O’da Ibnu Ebi Leyla’dan , O’da el-Berau
(rahimehullah)’dan bildirdi.Dedi ki: Nebi (s.a.v) tekbir getirdiğinde ellerini
omuzları hizasina kadar kaldırırdı.
77. Buhari (rahimehullah) dedi ki:
Veki’, Ibnu Ebi Leyla’dan , O’da kardesi Isa ve el-Hakem b. Uteybe’den , O’da
Ibnu Ebi Leyla’dan , O’da el-Berau (ra)’dan rivayet etti.Dedi ki: Nebi (s.a.v)’i
iftitah tekbirinden baska ellerini kaldırdıığıni
görmedim.
78. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Ibnu
Ebi Leyla bunu hifzindan rivayet etmistir.Ancak kim ki Ibnu Ebi Leyla’nin
kitabindan (yazdiklarından) konusursa (bildirirse) muhakkak ki o , Ibnu Ebi
Leyla’dan, O’da Yezid’den bildirdi.Ve hadis Yezid’in telkin etmesine
(talimat-emir) doner.Ve korunmus olan ise (sahih olan) ; es-Sevri’nin ,
Su’be’nin ve Ibnu Uyeyne’nin eskiden O’ndan rivayet ettikleridir.
[Ebu Davud 77 numarali hadisi kitabinda rivayet etmis ve (752) “Bu hadis
sahih degildir” demistir.]
79. Buhari (rahimehullah) dedi ki:
Ancak Veki’nin, el-E’mes’den , O’nunda el-Museyyib b. Rafi’den , O’nunda Temim
b. Tarafe’den , O’nunda Temim b.
Tarafe’den , O’nunda Cabir b. Semure hadisi ile bazi bilmeyenlerin ihticac edip
dedikleri gibi: Biz namazlarımizda ellerimizi kaldıriyor olduğumuz halde
yanimiza Nebi (s.a.v) geldi ve dedi ki: “Sizlere ne oluyorda ellerinizi inatci
atin kuyruğu gibi kaldıriyor göruyorum.Namazda sakin olun.”
Bu yapilanlar tesehhudde idi, kiyamda degil.Baziları bazilarına selam
veriyorlardi.Nebi (s.a.v) tesehhudde elleri kaldırmayi nehyetti (yasakladi).
Ilimden nasibi olmayanların yaptiği gibi ; bunun benzer rivayetlerle ihticac
edilmez.Bu bilinendir , meshurdur ve onda ihtilaf yoktur.
[Muslim (1-322) Ebu Avane (2-85)
Muhaddislerin cogunluğu bu hadisi “Selam ve Tesehhud Babları”nda rivayet
etmislerdir.]
80. Onların dedikleri gibi olsaydi ,
birinci tekbirde ve bayram namazının tekbirlerinde elleri kaldırmak nehyedilmis
olurdu. Çünkü o, hic bir el kaldırmayi istisna etmemistir.Ebu Nuaym’in ,
Misar’dan , O’nunda Ubeydullah b. el-Kibdiyye hadisi onu beyan ediyor.O soyle
dedi : Cabir b. Semura’yi soyle derken işittim :Nebi (s.a.v)’in arkasinda namazkıldigimizda
soyle derdik :Esselamu Aleykum , Esselamu Aleykum. Mısmar eliyle isaret
etti.Bunun uzerine Nebi (s.a.v) dedi ki : “Bunlara ne oluyor da elleriyle,
inatci atin kuyruğu gibi isaret ediyorlar.Onlardan birinin elini baldırina
koyup , sonra kardesine sağindan ve solundan selam vermesi yeterlidir.
81. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Bir
kisi Rasulullah (s.a.v)’in demedığını tevil etmesin veya yalanlar uydurmaktan
sakinsin. Allahu Azze ve Celle soyle buyuruyor :”O’nun emrine muhalefet edenler
elim bir azabin veya bir fitnenin isabet etmesinden sakinsinlar.’(Nur Suresi
:63)
82. Bize Muhammed b. Yusuf
bildirdi.Bize Sufyan Abdulmelik’den bildirdi.O soyle dedi :Said b. Cubeyr’e
namazda elleri kaldırma meselesini sordum.Dedi ki: O oyle bir seydir ki; onunla
namazını guzellestirirsin.
83. Bize Muhammed haber verdi.Bize
Abdurrezzak haber verdi . Bize Ibnu Cureyc haber verdi. Bana Nafi haber verdi.
Ibnu Umer (r.a) iftitah tekbirinde, ruku ettiğinde ,
“Semiallahulimenhamideh”deyip rukudan doğrulduğunda
ve dimdik olduğunda ellerini kaldırırdı.Nafi’ye dedim ki: Ibnu Umer, birinciyi
digerlerinden daha yuksek mi kaldırırdı? Dedi ki: Hayir.
84. Ebu Abdullah dedi ki : Ehli nazar
katinda , bizim idrak ettiğimiz, Hicaz,
Irak ehlinden ki onlardan olan Abdullah b. ez Zubeyr , Ali b. Abdullah b. Cafer
, Yahya b. Main , Ahmed b. Hanbel ve Ishak b. Raheveyh, -bunlar zamanlarının
ilim ehlidir,- bizim bildigimiz onlardan hic birinin katinda ne Nebi (s.a.v)‘in
ne de ashabinin ellerini kaldırmadıkları sabit olmamistir.
85. Bize Muhammed b. Mukatil
bildirdi.Bize Abdullah bildirdi. Bize Hisam, el-Hasen’den , O’da Ibnu Sirin’den
haber verdi.O ikisi diyorlardi ki: Sizden biriniz namaza basladığında , iftitah
tekbirinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırsin. Ibnu Sirin diyordu ki:
Elleri kaldırmak namazın tamamindandır.
86. Bize Ebu Nuaym bildirdi.Bize Suayb,
ez-Zuhri’den O’da Salim b. Abdullah’dan bildirdi.Abdullah b. Umer dedi ki: Nebi
(sallallahu aleyhi ve sellem )’I namazını iftitah tekbiriyle açtığında ,”Allahu
Ekber” derken ellerini omuzları hizasina kadar kaldırirken gördüm. Ruku icin
tekbir getirdiğinde , “Semiallahulimen hamideh’ dediğinde yine aynini yapti ve
“Rabbenavelekelhamd” dedi.Secde ederken ve secdeden doğrulurken bunu yapmadı.
87. Buhari (rahimehullah) dedi ki:
Ibnul-Mubarek namazda ellerini kaldırırdı.Ki O,
bildigimiz kadariyla zamaninin en
büyük alimiydi.Velev ki o kisi selefden bihaber olsa bile; Rasule, Sahabeye ve Tabiine uymasi
bakimindan Ibnu-Mubarekle iktifa ederdi. Bilmeyenin sözüyle bunu isbata calismasından
bu, daha evla olurdu .Ne acaibtir ki onlardan birinin, “ Ibnu Umer, Rasulullah (s.a.v)
zamaninda kucuktu” demesi.Muhakkak ki Nebi (s.a.v) Ibnu Umer (r.a)’nun doğruluğuna
sahitlik etmistir.
88. Bize Yahya b. Suleyman
bildirdi.Bize Ibnu Vehb, Yunus’dan, O’da Ibnu Sihab’dan , O’da Salim b.
Abdullah’dan, O’da babasından , O’da Hafsa’dan bildirdi: Rasulullah (s.a.v)
dedi ki:” Muhakkak ki Ibnu Umer salih bir adamdir.”
89. Bize Ali b. Abdullah bildirdi. Bize Sufyan
bildirdi.Ve dedi ki: Amr dedi ki: Ibnu Umer (radiyallahuanhu ) soyle dedi: Umer
(r.a) nun musluman olduğunu hatirliyorum (Musrikler) dediler ki: Umer dinini
terketti, Umer dinini terketti. El –Asi b. Vail geldi ve dedi ki: Umer dinini
terketti, Umer dinini terketti. Benim O’nun komsusu olduğumu unuttu. Ve O’nu
terkettiler.
90.Buhari (rahimehullah) dedi ki: Said
b. el- Museyyid dedi ki: Birisi icin O’nun cennet ehli olduğuna dair sahidlik
edecek olsam, Ibnu Umer (r.a) icin sahidlik ederdim.
91. Cabir b. Abdullah dedi ki : Nebi (s.a.v)’e
en cok ittiba eden ve O’nun yoluna en cok bagli olan Ibnu Umer’den baskasi
degildir.
92. Buhari (rahimehullah) dedi ki:
Bilmeyenler, Vail b. Hucr’un Yemen krallarının ogullarından olduğunu soyleyip
O’nu karaladilar.O Nebi (s.a.v)’e geldi.Nebi (s.a.v) O’na ikram etti, O’na toprak
parcasi verdi ve O’nunla birlikte Muaviye b. Ebi Suftan (r.a)’yu gonderdi.
93. Bize Hafs b. Umer bildirdi.Bize
Cami’ b. Matar, Alkame b. Vail’den , O’da babasından bildirdi.Nebi (s.a.v) O’na
Hadramevt’de toprak parcasi verdi.
94. Buhari (rahimehullah) dedi ki: Vail
kissasi ilim ehli katinda meshurdur. O’nun isinde Nebi (s.a.v) bir sey
zikretmedi.Nebi (s.a.v)’e birkac defa gitmesiyle , O’na birsey vermedi.
95. Ibnu Mesud’dan , Bera’dan,Cabir’den
ve Nebi (s.a.v)’den; birsey sabit olsa bile bilmeyenlerin illeti
(noksanlik-hastalik) olurdu.Onlar diyorlar ki: Reislerimizin bunu almadıkları
Nebi (s.a.v)’den sabit olduğunda , bu alinmis degildir.Hadisi , ancak göruslerine
care olarak gostermek maksadiyla ziyadelestiriyorlar.
96. Veki’ dedi ki: Kim ki hadisi geldigi gibi taleb ederse O , sunnet
sahibidir.Kim de hevasini guclendirmek icin taleb ederse O’da bidat sahibidir.
97. Yani bir insan, kendisine hadis sabit olduğunda, görusunu Nebi (s.a.v)’in
hadisi doğrultusunda kullanmalidir.Sahih olmayan illetler (kusurlar-
hastaliklar) ileri surulmez.[hevasini kuvvetlendirmek icin.]
98. Nebi (s.a.v)’den soyle zikredildi: “Sizden birinizin hevasi , benim
getirdigime tabi olmadıkca iman etmis olmaz.”
99. Ve dedi ki: Ma’mer soyle dedi :Ilim ehli en iyi bilenlerin birincisi ve
birincisidirler, bunlar ise; en iyi bilenlerin katinda sonuncusu ve
sonuncusudurlar.
100.
Ibnul-Mubarek (rahimehullah)
soyle dedi: En-Numan b. Sabit’in (Ebu Hanife) yaninda namazkıliyordum ve
ellerimi kaldırdıım. Bunun uzerine dedi ki: Ucacağindan korkmadın mi ? Dedim ki
: Birincide ucmazsam ikincide ucmam.Veki’ dedi ki: Allah Ibnul-Mubarek’e rahmet
etsin.Hazir cevapci birisi idi. Baskasi tereddude dustu.Bu görmeyenlerin haddi
asmada mucadele etmelerine benzer.
101.
Bize Abdullah b. Salih bildirdi.
Bana el-Leys bildirdi.Bana Yunus, Ibnu Sihab’dan bildirdi.Bana Salim b.
Abdullah haber verdi.Abdullah yani Ibnu Umer soyle dedi: Resulullah (s.a.v)
namaza kalktığında ellerini omuzları hizasina kadar kaldırirken gördüm. Sonra
tekbir getirdi ve rukudan doğrulduğunda da aynini yapiyor ve
“Semiallahulimenhamideh”diyordu.Secdelerden doğrulduğunda kaldırmiyordu.
102.
Bize Ebun-Numan bildirdi.Bize
Abdulvahhab b. Ziyad es-Seybani bildirdi.Bize Muharib b. Disar bildirdi.Dedi
ki: Abdullah b. Umer’i namazını açtığında, tekbir getirdığını ellerini kaldırdığını
gördüm.Ruku etmek istediğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırdıı.
103.
Bize el-Ayyas b. el-Velid
bildirdi.Bize Abdule’la bildirdi.Bize Ubeydullah, Nafi’den , O’da Ibnu Umer’den
bildirdi.Ibnu Umer tekbir getirdiğinde ellerini kaldırdıı.Ruku etteğinde
ellerini kaldırdıı.”Semiallahulimenhamideh” dediğinde ellerini kaldırdıı.Ibnu
Umer bunu Nebi (s.a.v)’e isnad ediyordu.
104.
Bize Ibrahim b. el-Munzir
bildirdi.Bize Ma’mer bildirdi.Bize Ibrahim b. Tahman Ebuz-Zubeyr bildirdi.O
soyle dedi: Ibnu Umer’i namaza kalktığında
(iftitah tekbirinde) ellerini kulaklarıni gecinceye kadar kaldırdıığıni gördüm.Rukudan
basini kaldırdıığında dosdoğru dikildi ve aynini yapti.
105.
Bize Abdullah b.Salih bildirdi.
Bize el-Leys bildirdi.Bana Nafi’ bildirdi.Abdullah [Ibnu Umer] namaza yoneldiğinde
(iftitah tekbirinde) ellerini kaldırdıı.Ruku ettiğinde, rukudan doğrulduğunda ,
iki secdeden kalktığında (birinci tesehhudden sonra) tekbir getirdi ve ellerini
kaldırdıı.
106.
Bize Mus’ab b. Ismail
bildirdi.Bize Hammad b. Seleme Eyyub’dan , O’da Nafi’den , O’da Ibnu Umer’den
bildirdi.Rasulullah (s.a.v) tekbir getirdiğinde , ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda
ellerini kaldırdıı.
107.
Bize Mus’ab b. Ismail bildirdi.Bize Hammad b.
Seleme bildirdi.Bize Katade, Nasr b. Asım’dan, O’da Malik b. el-Huveyris’den
haber verdi.Nebi (s.a.v) namaza girdiğinde (iftitah tekbirinde) kulağinin bir
bolumune kadar ellerini kaldırdıı.Ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda
aynini yapti.
108.
Bize Mahmud bildirdi.[Dedi ki :
Bize el-Buhari bildirdi] Ibnu Uleyye dedi ki : Bize Halid haber verdi.Ebukılabe
ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırırdı.Secde ettiğinde ,
dizleriyle basladi.Kalktığında ellerine dayanirdi.Birinci rekatta mutmain olur,
sonra kalkardi.Ve Malik b. el-Huveyris’den zikrolundu.
109.
Bize Abdullah b. Muhammed haber
verdi.Bize Ebu A’mir haber verdi. Bize Ibrahim b. Tahman, Ebuz-Zubeyr’den , O’da Tavus’dan bildirdi.
Ibnu Abbas namaza kalktığında ellerini , kulaklarıni galebe calincaya (en
ucuna) kadar kaldırdıı.Rukudan kalktığında dimdik doğruldu ve bunun aynini
yapti.
110.
Bize Muhammed b. Mukatil
bildirdi.Bize Abdullah haber verdi. Bize Ismail haber verdi.Bana Salih b.
Keysan , Abdurrahman el-E’rac’dan , O’da Ebu Hureyre’den bildirdi.O soyle dedi:
Rasulullah (s.a.v) tekbir getirip namazını açtığında ve ruku ettiğinde ellerini
omuzları hizasina kadar kaldırırdı.
111.
Bize Ismail bildirdi.Bize Salih,
Nafi’den bildirdi .Abdullah b. Umer , namaza basladığında ve rukudan doğrulduğunda
ellerini omuzları hizasina kadar kaldırdıı.
112.
Bize Muhammed b. Mukatil
bildirdi.Bize Abdullah haber verdi Bize Ebu Aclan haber verdi ve dedi ki:
En-Nu’man b.Ayyas’i soyle derken işittim: Her seyin bir zineti-susu vardir.Namazın
susu ise ; tekbir getirdiğinde (iftitah tekbirinde) ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda
ellerini kaldırmandır.
113.
Bize Muhammed b. Mukatil
bildirdi.Bize Abdullah haber verdi.Bize el-Evzai’ haber verdi.Bana Hassan b.
Atiyye, el-KAsım b. el-Muheymera’dan bildirdi. O soyle dedi : Elleri kaldırmak
tekbir icindir.Dedi ki: Onu egilerek selam verdigimizde rivayet etti.
114.
Bize Muhammed b. Mukatil ,
Abdullah’dan bildirdi.Bize Serik Leys’den, O’da A’ta’dan haber verdi.O soyle
dedi: Cabir b. Abdullah’i, Ebu Said el-Hudri’yi , Ibnu Abbas’I ve
Ibnuz-Zubeyr’I namazlarıni actiklarında (iftitah tekbirinde) , ruku
ettiklerinde ve rukudan doğrulduklarında ellerini kaldırirlarken gördüm.
115.
Bize Muhammed b. Mukatil
bildirdi.Bize Abdullah haber verdi.Bize Ikrime b. Ammar bildirdi.O soyle
dedi:Salim b. Abdullah’I , KAsım b. Muhammed’I , A’ta’yi ve Mekhul’u namazda ruku ettiklerinde ve doğrulduklarında
ellerini kaldırirlarken gördüm.
116.
Cabir, Leys’den ,O’da A’ta ve
Mucahid’den dedi ki: O ikisi (A’ta ve Mucahid) namazda ellerini kaldıriyorlardi.Nafi’
ve Tavus’da aynini yaparlardi.
117.
Leys’den, O’nunda Ibnu Umer’den
; Said b. Cubeyr , Tavus ve O’nun ashabi ruku ettiklerinde ellerini kaldıriyorlardi.
118.
Bize Musab b. Ismail
bildirdi.Bize Abdulvahid [Ibnu Ziyad] bildirdi.Bize A’sim bildirdi ve dedi ki:
Enes b.Malik’I , namazı açtığında, tekbir getirirken ve her ruku ettiğinde ve
rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırirken gördüm.
119.
Bize Halife b. Hayyat
bildirdi.Bize Yezid b. Ruzey’ bildirdi.Bize Said, Katade’den bildirdi.Nasr b. Asım
, Malik b.el-Huveyris’den onlara billdirdi.O soyle dedi: Nebi (s.a.v)’i ruku
ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda ellerini kulaklarının bir bolumunu
kaplayincaya kadar kaldırdıığıni gördüm.
120.
Abdurrahman b. Mehdiy , er-Rabi’
b. Sabih’den, O soyle dedi: Muhammed’i , el-Hasen’i , Ebu Nedrate’yi, el-KAsım
b. Muhammed’i , A’ta’yi , Tavus’u, Mucahid’i , el-Hasen b. Muslim’i , Nafi’ ve
Ibnu Ebi Necih’i namazı actiklarında (iftitah tekbirinde) ve rukudan doğrulduklarında
ellerini kaldırirlarken gördüm.
121.
Buhari (rahimehullah) dedi ki: Bunlar Mekke,
Medine, Yemen ve Irak ehlidirler.El kaldırma uzerine ittifak etmislerdir.
122.
Veki, er-Rabi’den, O soyle dedi:
El-Hasen’I , Mucahid’I , Ata’yi, Tavus’u, Kays b. Sa’d’I ve el-Hasen b.
Muslim’I ruku ettiklerinde ve secde ettiklerinde ellerini kaldırirlarken gördüm.
123.
Abdurrahman b. Mehdiy dedi ki:
Bu sunnetdendir.
124.
Umer b. Yunus dedi ki: Bize
Ikrime b. Ammar bildirdi.O soyle dedi: El-KAsım’I , Tavus’u ,Mekhul’u, Abdullah
b. Dinar’I ve Salim’I , onlardan birini namaza yoneldiklerinde (iftitah
tekbirinde) ruku ve secdelerde ellerini kaldırirlarken gördüm.
125.
Veki, el-E’mes’den, O’da
Ibrahim’den soyle dedi:O’na Vail b. Umer hadisi zikredildi; “Nebi (s.a.v) ruku
ve secde ettiğinde ellerini kaldırırdı. ”Ibrahim dedi ki :Belki de O’nun yaptiği
bir kere idi.
126.
“O’nun yaptiği bir kereydi” sözü O’ndan bir zandır.Bununla birlikte Vail, Nebi
(s.a.v)’I ve ashabini birden fazla ellerini kaldırdııklarıni gördüğunu
zikretmistir.
126.Buhari (rahimehullah) dedi ki:
Zaide onu beyan etti ve dedi ki: Bize A’sim bildirdi.Bize babam bildirdi.Vail
b. Hucr O’na haber verdi ve dedi ki: Dedim ki:Rasulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem ) ‘in nasil namazkıldiğina bakacagim.”Tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı”
(ruku ettiğinde ellerini kaldırdıı.)
Rukudan doğrulduğunda yine ellerini kaldırdıı.Sonra onların yanina bundan baska
soguk bir zamanda geldim.Insanları genis elbiseleriyle gördüm.Elleri
elbiselerinin altindan hareket ediyordu.
127.
Iste boyle, Vail hadisinde Nebi (s.a.v)’I
ve ashabini birden fazla ellerini kaldırdııklarıni beyan etmistir.
128.
Bize Abdullah b. Muhammed
bildirdi.Bize Ibnu Idris bildirdi O soyle dedi : Asım b. Kuleyb’I babasından ,
O; O’nu soyle derken işitti: Vail b. Hucr’u soyle derken işittim : Medine’ye
geldim ve dedim ki: Rasulullah (s.a.v)’in namazına bakacagim.Namazını acti,
tekbir getirdi ve ellerini kaldırdıı.Basini kaldırdığında (rukudan doğrulduğunda)
ellerini kaldırdıı.
129.
Bize Ismail b. Ebi Uveys
bildirdi.Bize Malik, Nafi’den bildirdi.Abdullah b. Umer namazını açtığında ve
rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırdıı.
130.
Bize Ayyas bildirdi.Bize
Abdule’la bildirdi.Bize Humeyd, Enes’den bildirdi.Muhakkak ki O (Enes) rukuda
ellerini kaldıriyordu.
131.
Bize Adem bildirdi.Bize Su’be
bildirdi.Bize el-Hakem b. Uteybe bildirdi.O soyle dedi : Tavus’u tekbir getirdiğinde
(iftitah tekbirinde) ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldırirken gördüm.
132.
Buhari (rahimehullah) dedi ki:
Kim elleri kaldırmanin bid’at olduğunu iddia ederse ; Nebi (s.a.v)’in ashabina, selefe, onlardan
sonrakilere, Hicaz, Medine, Mekke, Irak ehlinin pek coguna, Sam, Yemen, Hurasan
ehlinin alimlerine ki onlardan olan Ibnul-Mubarek, hatta bizim seyhlerimiz olan
Isa b. Musa Ebu Ahmed, Ka’b b. Said, el-Hasen b. Ca’fer ve Muhammed b. Selam
gibilerine karsi cikmistir.Bu karsi cikanlar ise ancak rey ehli ki onlardan
olan Ali b. el-Hasen, Abdullah b. Usman, Yahya b. Yahya, Sadaka, Ishak ve
Ibnul-Mubarek’in arkadaslarının genelidir.
133.
Es-Sevri ,Veki’ ve bazi
Kufeliler ellerini kaldırmiyorlardi.
134.
Bu konuda bir cok hadis rivayet
ettiler.Ellerini kaldıranlara sert davranmadılar.Sayet bu hadisler hak
olmasaydi rivayet etmezlerdi.Çünkü Nebi (s.a.v)'in su hadisi gereğince hic
kimse Rasulullah (s.a.v)’in soylemedigi ve yapmadıgi bir seyi soyleyemez:”Kim
benim demedigimi derse, adima yalanlar uydurursa atesten yerine
hazirlansin.”
135.
Nebi (s.a.v)’in ashabinin
birinden, O’nun ellerini kaldırmadıgi sabit olmamistir.Elleri kaldırmadan daha
sahih senetler yoktur.
[Bilakis sahabeden elleri terketmekle
alakali rivayet edilenler sahih degildir.Bunu Beyhaki “el-Marife” adli
eserinde, Ez-Zeylai “Nasbur-Raye” de, el-Hafiz “ed-Diraye”de zikretmislerdir.]
136.
Bize Muhammed b. Ebi Bekr
el-Megdemi bildirdi.Bize Mu’temir, Ubeydullah b. Umer’den, O’da Ibnu Sihab’dan,
O’da Salim b. Abdullah’dan, O’da babasından, O’da Nebi(s.a.v)’den
bildirdi.Muhakkak ki O (s.a.v), namaza girdiğinde (iftitah tekbirinde), ruku
etmek istediğinde ve iki rekattan kalktığında (birinci tesehhudden sonra),
hepsinde ellerini kaldıriyordu.O’nu Abdullah’da yapiyordu.
137.
Bize Kuteybe bildirdi.Bize
Huseym, ez-Zuhri’den, O’da Salim’den, O’da babasından bildirdi.O soyle dedi:
Rasulullah (s.a.v) namazı açtığında (iftitah tekbirinde) ruku ettiğinde ve
rukudan doğrulduğunda ellerini kaldıriyordu.
138.
Bize Abdullah b. Salih
bildirdi.Bana el-Leys bildirdi.Bize Akil, Ibnu Sihab’dan bildirdi. O soyle
dedi: Bana Salim b. Abdullah bildirdi.Abdullah b. Umer dedi ki: Rasulullah (s.a.v)
namazı açtığında (iftitah tekbirinde) , ruku etmek istediğinde ve rukudan doğrulduktan
sonra ellerini, omuzlarıni kaplayincaya kadar kaldıriyordu.
139.
Bize Muhammed b. Abdullah b. Havseb
bildirdi.Bize Abdulvahhab bildirdi.Bize Ubeydullah, Nafi’den, O’da Ibnu
Umer’den bildirdi.Muhakkak ki O (Ibnu Umer), namaza girdiğinde (iftitah
tekbirinde), ruku ettiğinde, “Semiallahulimenhamideh” dediğinde ve iki rekattan
kalkinca (birinci tesehhudden sonra) ellerini kaldıriyordu.
Zuhri’den, O’nunda Salim’den,
O’nunda Abdullah b. Umer’den, O’nunda Nebi (s.a.v)’den aynini zikretti.
140.
Veki’, el-Umeri’den, O’da
Nafi’den, O’da Ibnu Umer’den, O’da Nebi (sav)’den ziyade etti ki O (s.a.v), ruku ve secde ettiğinde de ellerini kaldıriyordu.
141.
Buhari (rahimehullah) ded ki:
Mahfuz olan Ubeydullah’in, Eyyub’un, Malik’in, Ibnu Cureyc’in, el-Leys’in,
Hicaz ehlinin bir coklarının, Irak ehlinin
Nafi’den, O’nunda Ibnu Umer’den rukuda ve rukudan doğrulduktan sonra
elleri kaldırma rivayetidir.
142.
El-Umeri’nin, Nafi’den, O’nunda
Ibnu Umer’den rivayet ettiği hadisi sahih olsa bile birinciye muhalif olmaz.Çünkü
bunlar dediler ki: Rukudan doğrulduğunda. Sabit olsaydi ikisinide
kullanirdik.Bu bazisinin bazisina hilaf ettiği hilafdan degildir.Çünkü bu
ziyade fiildedir.Ziyade ise sabit olmussa makbuldur.
143.
Veki’, Ibnu Ebi Leyla’dan, O’da
Nafi’den, O’da Ibnu Umer’den, O’da Ibnu Ebi Leyla’dan, O’da el-Hakem’den, O’da
Muksim’den, O’da Ibnu Abbas’dan, O’da Nebi (s.a.v)’den dedi ki:”Yedi yerden
baska eller kaldırılmaz: Namazın acilisinda, Ka’be’ye yonelindiğinde, Safa ve
Merve uzerinde, Arafat’ta, Cem’ de, Iki makamda ve iki cemaratta (taslama).
[Hadis zayiftir. El-Eseri]
144.
Ali b. Mushir ve El-Muharibi,
Ibnu Ebi Leyla’dan, O’da el-Hakem’den, O’da Muksim’den, O’da Ibnu Abbas’dan,
O’da Nebi (s.a.v)’den dedi.
145.
Su’be dedi ki: El-Hakem,
Muksim’den dort hadisden baska isitmedi.Bu hadis onlardan degildir.
146.
Bu, Nebi (s.a.v)’den mahfuz
(ezberlenenden) degildir.Çünkü Nafi’nin ashabi buna muhalefet etmistir.Ve
El-Hakem’in Muksim’den olan hadisi murseldir.
147.
Tavus, Ebu Cemura ve A’ta , Ibnu
Abbas’I rukuda ve rukudan doğrulurken ellerini kaldırdıığıni rivayet
ettiler.Ibnu Ebi Leyla’nin “Eller yedi yerde kaldırılir” hadisi sahih olsa
bile; Veki’ hadisinde “Eller su yedi yerden baska kaldırılmaz” lafzini demedi.
148.
Eller bu yerlerde, rukuda ve
rukudan doğrulurken kaldırılir.Hatta bu hadislerin hepsi kullanilir. Bu ise zit
degildir.Bunlar ellerin Ramazan ve kurban bayramlarında kaldırıldığını
soylediler.Onların sozlerine göre ise on dort tekbirdir.Bu ise Ibnu Ebi Leyla
hadisinde yoktur.
149.
Bu onların Ibnu Ebi Leyla
hadisine itimat etmediklerini gosterir.Bazi Kufeli’ler dediler ki: Eller cenaze tekbirinde kaldırılir.O ise
dort tekbirdir.Bunun hepsi Ibnu Ebi Leyla uzerine ziyadedir.
150.
Nebi (s.a.v)’den, bir baska
acidan bu yediye benzer yerlerde de ellerini kaldırmistir.
151.
Bize Musa b. Ismail
bildirdi.Bize Hammad b. Seleme, Sabit’ten, O’da Enes’den bildirdi.Nebi (s.a.v)
Istisga’da (yagmur namazında) ellerini kaldırırdı.
152.
Bize Musedded bildirdi.Bize Ebu
Avane, Semak b. Harb’den, O’da Ikrime’den, O’da Aise’den işittiğini iddia
etti.Aise (radiyallahu anha), Nebi(s.a.v)’I ellerini kaldırmis dua ederken gördü.O
(s.a.v) soyle diyordu: “Ben ancak bir beserim, beni cezalandırma.Mu’minlerden
hangi sahsa eziyet etmissem veya sovmussem o konuda beni cezalandırma”
153.
Bize Ali bildirdi.Bize Sufyan,
Ebuz-Zinad’dan, O’da el-E’rac’dan, O’da Ebu Hureyre’den bildirdi.O soyle dedi:
Rasulullah (s.a.v) kibleye yoneldi, hazirlandi, ellerini kaldırdıı ve dedi ki:
“Allahim Devs’e hidayet ver ve onları getir”
154.
Bize Ebun-Nu’man bildirdi.Bize
Hammad b. Zeyd bildirdi. Bize es-Savaf, Ebuz-Zubeyr’den, O’da Cabir b.
Abdullah’dan bildirdi.Et-Tufeyl b. Amr Nebi (s.a.v)’e dedi ki:Ya Rasulallah!
Muhkem bir kaleye ve muhafizların yanina gitmek istermisin? Rasulullah (s.a.v)
buna razi olmamis, çünkü Allah muhafizliğini Ensar’a ayirmisti.Tufeyl ve onunla
birlikte kavminden bir adam hicret etti.Ve adam hastalandi.Boynuza geldi, kucuk demirli okunu aldı, sah damarlarıni
kesti ve bunun uzerine oldu.Tufeyl O’nu ruyasinda gördü ve dedi ki: Allah sana
ne yapti? Dedi ki: Nebi (s.a.v)’e hicretimden dolayi beni bagisladi. (Tufeyl)
Dedi ki: Elinin durumu nedir? Dedi ki: Kendi nefsinin ifsat ettiğini biz asla
islah etmeyecegiz, denildi.Tufeyl bu olayi Nebi (s.a.v)’e anlatti.O soyle
dedi:” Allahim ellerini de bagisla” ve ellerini kaldırdıı.
[Edebul-Mufred:614 ve Muslim:1\74]
155.
Bize Kuteybe bildirdi.Bize Abdulaziz b. Muhammed, Alkame [Ibnu Ebi
Alkame]’den, O’da annesinden, O’da Aise’den bildirdi.O soyle dedi: Bir gece
Rasulullah (s.a.v) disari cikti.Berira’yi nereye gittiğine bakmasi icin hemen
arkasından gonderdim.Baki mezarliğina girdi, oranin en asagisinda durdu sonra
ellerini kaldırdıı, sonra da oradan ayrildi.Berira geri dondu ve gördüklerini
bana haber verdi.Sabahladigimizda O’na sordum ve dedim ki: Ey Allah’in Rasulu geceleyin
nereye ciktin? Dedi ki: “Baki ehline (mezarlik), onlara dua etmem icin
gonderildim.
156.
Bize Muslim bildirdi.Bize Su’be, Abdurabbihi
b. Said’den,O’da Muhammed b. Ibrahim et-Teymi’den bildirdi.O soyle dedi:Bana,
Nebi (s.a.v)’i gören birisi, O’nun yag taslarının yaninda elleri acik bir sekilde dua ettiğini haber
verdi.
157.
Bize Yahya b. Musa bildirdi.Bize
Abdulhamid bildirdi.Bize Ismail --O Ibnul-Mubarektir-Ibnu Ebi Muleyke’den, O’da
Aise’den bildirdi.O soyle dedi:Rasulullah (s.a.v)’I koltuk alti görunene kadar ellerini kaldırmis
Osman (r.a)’ya dua ederken gördüm.
158.
Bize Ebu Nuaym
bildirdi.El-Fudayl b. Merzuk, Adiy b.Sabit’den, O’da Ebu Hazim’den, O’da Ebu
Hureyre’den bildirdi.O soyle dedi: Nebi (s.a.v), seferi uzamis,saci basi dağinik, toz toprak
icerisinde bir adamı zikretti.O adam, Allahu azze ve celleye ellerini acar ve
“Ya Rab Ya Rab” diye yalvarmaya baslar.O’nun yedigi haram, ictiği haram,
giydigi haram, tedarik ettiği haram ve nasil olsunda ona icabet edilsin.
159.
Bize Muslim bildirdi.Bize
Abdullah b. Davud, Nuaym b. Hakim’den, O’da Ebu Meryem’den, O’da Ali (r.a)’dan
bildirdi.O soyle dedi: Velid’in hanimini, Peygamber (s.a.v)’e gelmis, kocasinin
onu dovduğunden sikayet ederken gördüm.Kadina dedi ki: ”Git ve ona de ki:Boyle
boyle” Gitti, bir muddet sonra geldi ve dedi ki:O beni dovmeye devam
ediyor.Kadina dedi ki:”Git ve ona bunu Nebi (s.a.v)’in soyledığını soyle.”Kadin
gitti, bir muddet sonra geri geldi ve dedi ki: O beni dovuyor.Bunun uzerine
Nebi (s.a.v) dedi ki:” git ve ona de ki:” Boyle boyle”Kadin dedi ki: O beni
dovuyor.Rasulullah (s.a.v) ellerini kaldırdıı ve dedi ki:” Allahim, Velid’I
sana havale ediyorum”.
160.
Bize Muhammed b. Selam
bildirdi.Bize Ismail b.Ca’fer, Humeyd’den, O’da Enes’den bildirdi.O soyle dedi:
Bir sene yagmur yagmadı.Bazi muslumanlar Cuma gunu Nebi (s.a.v)’e (hutbedeyken)
ayaga kalktılar ve dediler ki: Ey Allahin Rasulu! Yagmur kesildi, toprak kurudu
ve hayvanlar helak oldu.Bunun uzerine Rasulullah (s.a.v) ellerini kaldırdıı.Gokyuzunde
bulut görunmuyordu.Ellerini uzatti hatta ben O’nun koltuk altinin beyazini gördüm.Allah
azze ve celle’den yagmur talebinde bulunuyordu.Henuz Cuma namazınıkıliyorduk
ki, oyle bir yagmur yagdi ki, hatta evi mescide yakin olan gencler bile
ailesine donmekte zorlandilar.Yagmur, haftaya cumaya kadar devam etti.Insanlar
geldi ve Rasulullah (s.a.v)’e dediler ki: Ey Allah’in Rasulu! Evler yikildi ve
kafile durduruldu. Bunun uzerine Rasulullah (s.a.v), cabukca usanan-bikan Ademogluna
tebessum etti.Ellerini kaldırdıı ve dedi ki:” Allahim, uzerimize degil,
cevremize” bulut parcalanip Medine’den ayrildi.[ Nesai: 3: 165-166]
161.
Bize Musedded bildirdi. Bize Yahya b. Said,
Cafer’den bildirdi. Bana Ebu Usman bildirdi. O soyle dedi: Bir yerden
donuyorduk. Omer insanlara imamlik yapti.Rukudan sonra kunut yapiyor, ellerini
kaldıriyordu. Hatta O’nun elleri görunuyor ve kol kanatları cikiyordu.
162.
Bize Kubeysa bildirdi. Bize
Sufyan, Ebu Ali’den-O Cafer b. Meymun,enmat (deve uzerindeki tahtirevane atilan
yumusak tuy yuzlu, renkli yunden yapilan elbise) saticisi bildirdi. O soyle
dedi: Ebu Usman’i soyle derken işittim: Umer (r.a) kunutta ellerini kaldıriyordu.
163.
Bize Abdurrahim el-Muharib
bildirdi.Bize Zaide, Leys’den O’da Abdurrahman b. el-Esved’den, O’da babasından,
O’da Abdullah’dan bildirdi.O (Abdullah), vitrin son rekatinda
“kulhuvallahuehad”i okurdu.Sonra son rekattan once ellerini kaldırir ve kunut
yapardi.
164.
Buhari (rahimehullah) dedi ki:
Bu hadislerin hepsi Resulullah (s.a.v)’den sahih hadislerdir. Bazisi bazisina
muhalefet etmez.Ve onda tezad-zitlik yoktur.Çünkü cesitli yerlerdedir.
165.
Sabit, Enes’den soyle dedi: Nebi
(s.a.v)’i dua da, istiska’dan (yagmur duasi) baska ellerini kaldırdıığıni görmedim.
166.
Enes (r.a) Nebi (s.a.v)’den gördüğunu
haber verdi.Bu ise tekbirin birincisinde elleri kaldırmaya muhalif
degildir.
167.
Yine Enes (r.a) Nebi (s.a.v) ‘in
tekbir getirdiğinde ve ruku ettiğinde ellerini kaldırdıığıni zikretmistir.Ve
O’nun “dua da” sözü, kunutta ve namazda elleri kaldırmaya esittir.
168.
Bize Muhammed b. Bessar, Yahya
b. Said’den, O’da Humeyd’den, O’da Enes’den bildirdi.Muhakkak ki O, rukuda
ellerini kaldıriyordu.
169.
Bize Adem b. Ebi Iyas
bildirdi.Bize Şu’be bildirdi.Bize Katede, Nasr b. Asım’dan, O’da Malik b.
el-Huveyris’den bildirdi.O soyle dedi: Nebi (s.a.v) tekbir getirdiğinde,
(iftitah tekbirinde) [ruku ettiğinde], rukudan doğrulduğunda kulakları hizasina
kadar ellerini kaldırdıı.
170.
Buhari (rahimehullah) dedi ki:
Nebi (s.a.v) ruku da ve rukudan doğrulduğunda ellerini kaldıriyordu diyen,
uzerine ziyade etmedi.Ebu Humeyd, ashabindan on kisiden, Nebi (s.a.v) ellerini
iki secdeden kalktığıi zaman (birinci tesehhedden sonra) kaldırdıığıni
soyledi.Bunların hepsi sahihtir.Çünkü, sadece bir namazı anlatmadılar.Bu namazın
kendisinde ihtilaf ettiler.Ancak bazisi bazisina ziyade etmistir.Ziyade ise,
ilim ehlinden makbuldur.
171.
Oyle ki, Ebu Bekr b. Ayyas,
Husayn’dan, O’da Mucahid’den soyle dedi: Ibnu Umer’I namazında birinci
tekbirden baska ellerini kaldırdıığıni görmedim.Muhakkak ki bunda, Mucahid’e
aykiri davranildi.Veki’ dedi ki: Er-Rabi’ b. Salih’den dedi ki:Mucahid’I
ellerini kaldırirken gördüm.
172.
[Abdurrahman b. Mehdi, er-Rabi’den
soyle dedi:Mucahid’I ellerini kaldırirken gördüm.] Ruku ettiğinde ve rukudan doğrulduğunda.
173.
Cerir, Leys’den, O’da
Mucahid’den dedi ki: Muhakkak ki O (Mucahid), ellerini kaldıriyordu.Bu lilim
ehli katinda daha cok korunmustur.
174.
Sadaka dedi ki: Mucahid’in, Ibnu
Umer’den; Muhakkak ki O, ellerini birinci tekbirden baska kaldırmazdı, hadisini
rivayet eden, onun arkadasi sonunda degisti.Er-Rabi’nin ve el-Leysi’nin
rivayeti daha evladır.Bununla birlikte Tavus, Salim, Nafi’, Ebuz-Zubeyr,
Muharib b. Disar ve bunlardan baskaları dediler ki: Ibnu Umer’I tekbir getirdiğinde
(iftitah tekbirinde) ve ruku ettiğinde ellerini kaldırirken gördük.
175.
Mubessir b. Ismail dedi ki: Bize
Temmam b. Necih bildirdi. Dedi ki: Umer b. Abdulaziz, Halep kapisi onlerinde
konakladi.Bunun uzerine dediler ki: Bizimle birlikte gelinde mu’minlerin
emirinin namazını seyretmeye koyulalim.Bize ogle ve ikindi namazlarınikıldirdi.O’nu
ruku ettiğinde ellerini kaldırirken gördüm.
176.
Bize Muhammed b. Mukatil
bildirdi.Bize Abdullah bildirdi.Bize Yunus, ez-Zuhri’den, O’da Salim’den, O’da
Abdullah b. Umer’den bildirdi.O soyle dedi: Allah Rasulu (s.a.v)’I namaza kalktığında
(iftitah tekbirinde) omuzları hizasina kadar ellerini kaldırirken gördüm.Bunu
ruku icin tekbir getirdiğinde, rukudan doğrulurken “Semiallahulimenhamideh”
dediğinde de yapardi.Bunu secdeler de yapmazdı.
177.
Bize Musa b. Ismail
bildirdi.Bize Hammad b. Seleme, Yahya b. Ebi Ishak’tan bildirdi.O soyle dedi:
Enes b. Malik (r.a) iki secde arasinda ellerini kaldırirken gördüm.Buhari
(rahimehullah) dedi ki: Nebi (s.a.v)’in hadisi daha evladır.
178.
Bize Ali b. Abdullah bildirdi.
Bize Sufyan bildirdi. Bize Amr b. Dinar, Salim b. Abdullah’dan bildirdi. O
Soyle dedi: Ittiba etmeyi, tabi olmayi daha fazla hakeden, Allah Rasulu (s.a.v)’in
sunnetidir.
179.
Bize Kuteybe bildirdi.Bize
Sufyan, Abdulkerim’den, O’da Mucahid’den bildirdi. O soyle dedi: Nebi
sallallahu aleyhi ve sellem’den baska hic kimse yoktur ki; onun sözü alinir da,
red de edilir.Ancak Nebi (s.a.v)’in sözü (bunun disindadır).
180.
Bize Fudeyk b. Suleyman Ebu Isa
bildirdi.O soyle dedi: El-Evzai’ye soru sordum ve dedim ki: Ya Eba Amr! Namazda
her tekbirde elleri kaldırmaya ne dersin? Dedi ki: Bu birinci emirdir.
181.
El-Evzai’ye imandan soruldu ve
ben de bunu isitiyordum.Dedi ki: Iman, artar ve eksilir.Kim ki iman artmaz ve
eksilmez diye iddia ederse, o bid’at ehlidir.Ona karsi uyanik olun.
182.
Bize Muhammed b. Arara bildirdi.
Bize Cerir b. Hazim bildirdi. O soyle diyordu: Nafi’yi işittim. O soyle dedi:
Ibnu Umer cenazeye tekbir getirdiğinde ellerini kaldıriyordu.
183.
Bize Ali b. Abdullah bildirdi.
Bize Abdullah b. Idris bildirdi. O soyle dedi: Ubeydullah’I, Nafi’den, O’nun’da
Ibnu Umer’den (soyle dedığını) işittim: Muhakkak ki O (Ibnu Umer) cenaze namazının
her tekbirinde ellerini kaldıriyordu.Ve ikinci rekattan kalkinca da.
184.
Bize Ahmed b. Yunus bildirdi.
Bize Zuheyr bildirdi. Bize Yahya b. Said bildirdi.Nafi, O’na haber verdi.
Abdullah b. Umer, cenaze namazıkıldiğinda ellerini kaldırırdı.
185.
Bize Ebul-Velid bildirdi.Bize
Umer b. Ebi Zaide bildirdi.O soyle dedi: Kays b. Ebi Hazim’I cenaze namazıkılarken
her tekbirde ellerini kaldırdıığıni gördüm.
186.
Bize Muhammed b. Ebi Bekr
el-Makdisi bildirdi.Bize Ebu Ma’ser Yusuf el-Berra bildirdi. Bize Musa b.
Dehkan bildirdi.O soyle dedi: Eban b. Usman’I cenaze namazıkılarken dort defa
tekbir getirdığını ve birinci tekbirde
ellerini kaldırdığını gördüm.
[ Sened de Musa b. Dehkan vardir ki o zayiftir]
187.
Bize Ali b. Abdullah ve Ibrahim
b. el-Munzir bildirdi.O ikisi soyle dediler:Bize Ma’n b. Isa bildirdi.Bize
Ebul-Gusn bildirdi. O soyle dedi: Nafi b. Cubeyr’I cenaze namazıkılarken her
tekbirde ellerini kaldırdıığıni gördüm.
[Senedi hasendir].
188.
Bize Muhammed b. el-Musenna
bildirdi.Bize el-Velid b. Muslim bildirdi.O soyle dedi: El-Evzai’yi, Gaylan b.
Enes’den (soyle derken ) işittim.O soyle dedi: Umer b. Abdulaziz’i cenaze namazıkılarken
her tekbirde ellerini kaldırirken gördüm.
189.
Bize Ali b. Abdullah
bildirdi.Bize Zeyd b. Hubab bildirdi.Bize Abdullah b. el-Ala bildirdi. O soyle
dedi: Mekhul’u cenaze namazıkılarken dort tekbir getirdığını ve her tekbirle
birlikte ellerini kaldırirken gördüm.
190.
Bize Ali b. Abdullah bildirdi.Bize Ebu Mus’ab
Salih b. Ubeyd bildirdi.O soyle dedi: Vehb b. Munebbih’i cenaze namazıkılarken
dort tekbir getirdığını ve her tekbirle birlikte ellerini kaldırirken gördüm.
191.
Bize Ali b. Abdullah bildirdi.Bize Abdurrezzak
bildirdi. Bize Ma’mer, ez-Zuhri’den bildirdi. Muhakkak ki O, cenaze namazıkılarken
her tekbirde ellerini kaldıriyordu.
192.
Veki, Sufyan’dan,O’da Hammad’dan
soyle dedi:Ibrahim’e sordum.O soyle dedi: Birinci tekbirde ellerini kaldıriyordu.
[ Burada elleri kaldırmadan maksad cenaze namazı disinda ruku ve secdesi
olan namazdır.Bunu Muhammed b. el-Hasen es-Seybani, Ibrahim’den duyurarak
“Kitabul-Esar”da (19.sayfa )haber verdi.]
193.
Muhammed b. Cafer, Hammad’dan,
O’da Ibrahimden, O’da Alkame’den,O’da Abdullah’dan:Muhakkak ki Ebu Bekr ve Umer
radiyallahuanhum ona muhalefet ettiler.
194.
Buhari rahimehullah dedi
ki:Es-Sevri hadisi ilim ehli katinda daha sahihtir.Bununla birlikte bir baska
acidan Umer’den, O’nun da Nebi sallallahu aleyhi ve sellem ‘den ellerini kaldırdığı
rivayet olunmustur.
195.
Bize Muhammed b. Yahya
bildirdi.Ali soyle dedi: Istisnasiz seyhlerimizin hepsini namazda ellerini kaldırirlarken
gördüm.
[ Muhammed b. Yahya, Buhari
rahimehullah’in seyhidir]
196.
Buhari rahimehullah dedi ki:
O’na dedim ki: Sufyan ellerini kaldıriyor muydu? Dedi ki: Evet .
197.
Buhari rahimehullah dedi ki:
Ahmed b. Hanbel soyle dedi: Mu’temir’I, Yahya b. Said’I, Abdurrahman’I, Yahya
ve Ismail’I ruku ederlerken ve rukudan doğrulduklarında ellerini kaldırirlarken
gördüm.
198.
Bize Ali b.Abdullah
bildirdi.Bize Ibnu Ebi Adiy, el-Esas’dan bildirdi.O soyle dedi: El-Hasen cenaze
namazıkılarken her tekbirde ellerini kaldıriyordu.
Bu cuz tamamlanmistir.Hamd tek olan Allah icindir. Salat ve selam
efendimiz Muhammed’e, aline, ashabina ve kiyamete kadar O’na tabi olanların uzerine olsun.
Bu hafiz Ibnu Hacer
el-Asgalani’nin hattindan (kaleminden ) O’nun nushasından nakledilmistir.O soyle
dedi: Ben sonunda tarif ettiğini gördüm.Ibnu Hacer ismiyle meshur olan
Ebul-Fadl Ahmed b. Ali Muhammed es-Safii el-Asgalani, kendisi ilavede
bulundu.Allah O’na rahmet etsin,amin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder